Zespoły i soliści z obszaru Wschodnich Mazur

Zespoły i soliści z obszaru Wschodnich Mazur, którzy wywodzą się osobowo i repertuarowo z zachodniej Suwalszczyzny

Józef Sinderewicz – śpiewak wywodzący się z północnej Suwalszczyzny
(zamieszkały od 1945 na terenie Wschodnich Mazur w gminie Kowale Oleckie)

Śpiewak Józef Sinderewicz urodził się w 1928r we wsi Jodoziory na północno-zachodniej Suwalszczyźnie (gmina Wiżajny). Większości pieśni (oraz sposobu ich wykonania) nauczył się -jako kilkunastoletni chłopak przed 1945r.- od starszej kobiety (w wieku swojej babki), która chodziła po okolicznych wsiach i przędła „usługowo” len i wełnę – zaś by sobie uprzyjemnić tę monotonną robotę, śpiewała lokalne pieśni najróżniejszych gatunków.
Po 1945 jego rodzina przeniosła się do sąsiedniej gminy Kowale Oleckie leżącej już na terenie b. Prus Wschodnich (obecne wschodnie Mazury).
Od dziesiątków lat śpiewa w lokalnych grupach pogrzebowych. Czterokrotny laureat festiwalu w Kazimierzu Kazimierza (2012- I nagroda; 2x II nagroda, raz III).
Jest ostatnim ze śpiewaków z Suwalszczyzny stosujących niemal archaiczną manierę wykonawczą w śpiewie męskim.
W archiwum Radiowego Centrum Kultury Ludowej znajduje się ok. 40 pieśni solowych w wykonaniu Józefa Sinderewicza, nagranych latach 1998-2012.

„Prząśniczki”
– zespół śpiewaczy z Kowal Oleckich

Zespół istnieje od 1974r., założycielką i kierowniczką zespołu jest Zofia Domin. W składzie zespołu jest obecnie 12 kobiet. Zespół reprezentuje tradycje kulturowe północno –zachodniej Suwalszczyzny. Jest czterokrotnym laureatem kazimierskich festiwali (w różnych latach zdobywał nagrody: I, II, III i wyróżnienie). Zespół kontynuuje tradycje folkloru ziemi rodzinnej –północnej Suwalszczyzny, skąd wywodzi się większość członkiń zespołu.
Członkinie zespołu rekonstruują również obrzędowość doroczną (szczególnie udatnie tradycje bożonarodzeniowe, które prezentowały m. in. na makroregionalnym przeglądzie teatrów wiejskich w Stoczku Łukowskim).
Podczas dożynek diecezji ełckiej realizowanych w 2010 r. w Kowalach Oleckich zespół „Prząśniczki” przygotował wiarygodną kulturowo inscenizację dożynek sprzed 1914 r.

„Jarka”
– młodzieżowy zespół śpiewaczy w Kowalach Oleckich (nazwa wywodzi się od lokalnej rzeki przepływającej przez Kowale).

Młodzieżowy zespół funkcjonuje od 1997r. (choć z kilkukrotnie zmienianym pokoleniowo składem osobowym). Zespół zazwyczaj składa się z ok. 10 dziewcząt.
Repertuar lokalny zespół czerpie z zasobów pamięciowych członkiń zespołu „Prząśniczki” z Kowal Oleckich (wielokrotnego laureata festiwali kazimierskich).
„Jarka” często występuje na obszarze północno- wschodniego makroregionu Polski.
Mistrzynią i organizatorką „Jarki” jest kierowniczka „Prząśniczek” Zofia Domin.
W Kazimierzu jak dotąd „Jarka” uczestniczyła trzykrotnie w kategorii „Duży- Mały” uzyskując tytuły laureata w tej kategorii.

Kierowniczka zespołów „Prząśniczki” i Jarka”: Zofia Domin; tomisx1@o2.pl
Patronat: Gminne Centrum Kultury 19-420 Kowale Oleckie, ul. Kościuszki 46; tel. 87:5238947; gckkowale@gmail.com ; www.gckkowale.pl .

„Rominczanie”
– zespół śpiewaczy z Dubeninek

Zespół powstał w 1985r. przy Gminnym Ośrodku Kultury w Dubeninkach. Nazwa zespołu pochodzi od Puszczy Rominckiej położonej w dawnych Prusach Wschodnich; osiadła tu po 1945r. ludność wywodzi się w większości z pobliskiej zachodniej Suwalszczyzny (głównie z gmin Wiżajny, Przerośl i Filipów). Tuż obok przebiega nie tylko rzeczywista, ale i kulturowa granica polsko- litewska; te sąsiedztwa uważny słuchacz odnajdzie w lokalnej pieśni, gwarze i obyczaju.
W skład około 15- osobowego trójpokoleniowego zespołu wchodzą dziewczęta, kobiety i mężczyźni z Dubeninek i okolicznych wsi. Wykonują pieśni i obrzędy wywodzące się z północno- zachodniej Suwalszczyzny. Zespół wielokrotnie występował na terenie Polski północno- wschodniej, Litwy i Rosji. Czterokrotnie występował w Kazimierzu, zdobywając w kategorii zespołów śpiewaczych nagrody I (2003), II oraz wyróżnienie (2013). Kilkukrotnie otrzymywał nagrody na wojewódzkich przeglądach obrzędowości dorocznej (Herodowej i kolędniczej wiosennej). W 2006r. podczas dożynek województwa warmińsko- mazurskiego w Gołdapi zespół wraz z dwoma z sąsiednich gmin rekonstruował tradycje żniwne.
Zespół „Rominczanie” wykonuje pieśni polsko –litewskiego pogranicza kulturowego –obszaru mazurzącego, również w formule tradycyjnego dwugłosu –wtóru właściwego dla pogranicza polsko – litewskiego.
Zespół posiada subregionalne wielopokoleniowo różnicowane stroje odtworzone w 1993r. przy pomocy etnokostiumologa Kingi Turskiej-Skowronek z toruńskiego Muzeum Etnograficznego.
Kierownik zespołu- Bożena Buza (współzałożycielka), sawbuz@wp.pl .
Patronat: Stowarzyszenie „Głos Puszczy Rominckiej”, 19-504 Dubeninki, ul. Mereckiego 6.