Nasi kontynuatorzy tradycji

Chwalimy się sukcesem! Nasz koleżanka Anna Szafranowska, instruktor śpiewu tradycyjnego w Suwalskim Ośrodku Kultury, tancerka Zespołu Pieśni i Tańca Suwalszczyzna, kierownik zespołu śpiewu tradycyjnego ANCYJAS, dołączyła do grona laureatów najważniejszego festiwalu kultury etnograficznej w Polsce — 50. Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą.

Ania Szafranowska z kazimierską nagrodą. Archiwum ASz.

Ania Szafranowska z kazimierską nagrodą. Fot. z archiwum ASz.

Chwalimy się dlatego, że po raz pierwszy w tym prestiżowym konkursie uczestniczyła nasza koleżanka z ośrodka kultury, obdarzona talentem i wyczuciem tradycji. Ania wyśpiewała II nagrodę w kategorii folklor – kontynuacja.

Ania Szafranowska w stroju suwalskim. Wyjazd ZPiT Suwalszczyzna na Łotwę, 2015 r.

Ania Szafranowska w stroju suwalskim. Wyjazd ZPiT Suwalszczyzna na Łotwę, 2015 r.

I byłaby to najważniejsza wiadomość tego newsa, gdyby nie to, że Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą to przestrzeń kultury, w której region suwalski jest znany i rozpoznawalny w całym kraju — dzięki naszym zespołom i kolegom animatorom. Jest w tym też wielka zasługa naszego kolegi, Mirosława Nalaskowskiego, instruktora folkloru, niestrudzonego animatora i konsultanta tradycji lokalnej. Pobudza on i kierunkuje działalność zespołów Suwalszczyzny i pogranicznych gmin, które śpiewają, grają, przekazują tradycję kolejnym pokoleniom, śpiewają, grają… I tak oto mamy wieloletni dorobek, „deszcz nagród”, przywożony corocznie z Kazimierza.

Piszemy o tym w tym miejscu, ponieważ na tymże festiwalu Mirosław Nalaskowski otrzymał, przyznaną przez komitet organizacyjny 50. jubileuszowego Festiwalu mosiężną, tzw. honorową basztę kazimierską, zaś od Marszałka Województwa Lubelskiego Sławomira Sosnowskiego honorowe wyróżnienie w postaci imiennej plakiety przyznanej m. in. za 33 kolejne instruktorskie pobyty na kazimierskim festiwalu.

W jubileuszowej publikacji wydanej przez organizatora festiwalu (Wojewódzki Ośrodek Kultury w Lublinie) znalazł się (wśród 5 innych) także jego tekst jubileuszowego wspomnienia pt. „Kazimierski festiwal — kulturowe miejsce „pielgrzymkowe” ludowej tradycji”, poświęcony głównie najznamienitszym uczestnikom z Suwalszczyzny i byłego województwa suwalskiego, reprezentujących wielokulturową tradycję północno-wschodniej Polski podczas minionych 49 kazimierskich festiwali.

Mirek Nalaskowski w czasie wyjazdy z ZPiT Suwalszczyzna do środowiska polskich na Ukrainę, 2012 r.

Mirek Nalaskowski w czasie wyjazdy z ZPiT Suwalszczyzna do środowiska polskich na Ukrainę, 2012 r.

Poniżej publikujemy pełną informację o dokonaniach zespołów i śpiewaków z regionu Suwalszczyzny na kazimierskim festiwalu.\

INFORMACJA
o rezultatach osiągniętych przez reprezentantów Suwalszczyzny
na 50. Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych
w Kazimierzu nad Wisłą (23-26.06.2016)

Jak co roku na najważniejszym muzycznym konkursie folklorystycznym: 50. Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą obecność reprezentantów Suwalszczyzny przełożyła się na znaczącą ilość i jakość zdobytych nagród.

Festiwalowe jury złożone z najwybitniejszych polskich etnomuzykologów i folklorystów ocenia autentyczność repertuaru, sposób jego wykonania, wiarygodność lokalnej gwary (w wypadku śpiewaków i zespołów śpiewaczych) oraz ogólny wyraz artystyczny.

Reprezentanci Suwalszczyzny (a do 1998r województwa suwalskiego) zawsze przywozili z Kazimierza znaczącą ilość nagród i wyróżnień, co jest gwarantem wiarygodności i autentyczności tutejszego folkloru (zespoły i soliści wykonujący przypadkowy, „biesiadny” repertuar nie mają czego w Kazimierzu szukać).

W kategorii solistów śpiewaków:

– pierwszą nagrodę otrzymała śpiewaczka Anna Andruszkiewicz z Wiżajn (lat 93), wykonująca na tym festiwalu cykl pieśni sierocych; 

– drugą nagrodę otrzymał Marcin Lićwinko (lat 35) z Rogożynka gm. Lipsk, wykonujący lokalne pieśni właściwe dla mężczyzn – śpiewaków. Marcin Lićwinko realizuje w 2016r. stypendium twórcze Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego polegające na nauczaniu lokalnej młodzieży (głównie na terenie powiatu augustowskiego) lokalnej wielokulturowej tradycji śpiewaczej.

 

W kategorii zespołów śpiewaczych:

II nagrodę otrzymał Rodzinny Zespół z Rakowicz (gmina Lipsk), kontynuujący obrzędowy repertuar ongiś funkcjonujący na kulturowym pograniczu polsko-czarnoruskim;

 

W kategorii „Mistrz- Uczeń” zapewniającej lokalną ciągłość kulturową (szczególnie docenianą obecnie, po ratyfikacji w grudniu 2010r. przez Polskę Konwencji UNESCO z 2003r „O ochronie niematerialnego dorobku kulturowego”, która nakłada na instytucje rządowe i samorządowe obowiązek zachowania ciągłości lokalnej tradycji kulturowej):

– drugą nagrodę otrzymała mistrzyni Beata Szyszko-Anzulewicz z Rutki Tartak wraz ze swym 12-letnim uczniem Przemysławem Wierzchowskim za pieśni właściwe dla obszaru pogranicza polsko-litewskiego.

 

W nowej kategorii folkloru rekonstruowanego  „Folklor — kontynuacja” (dającą szansę uczestnictwa w kazimierskim festiwalu miłośnikom kultury ludowej, którzy aktywnie przyswoili sobie lokalną tradycję kulturową bez bezpośredniego przekazu):

– drugą nagrodę otrzymała śpiewaczka z Suwałk Anna Szafranowska;

– trzecią nagrodę duet śpiewaczy (złożony dwóch studentek) Zuzanny Kozłowskiej z Augustowa oraz Magdaleny Balewicz z Maćkowej Rudy gm. Krasnopol.

  

Wszyscy reprezentanci Suwalszczyzny (w tym także zespół śpiewaczy „Wigranie” ze Starego Folwarku, który godnie na festiwalu reprezentował Suwalszczyznę, ale z racji dwukrotnej większej ilości uczestników w tej kategorii nie znalazł się w puli laureatów) — dokonali w Kazimierzu archiwalnych nagrań dla Narodowej Fonoteki Folkloru Polskiego Radia; także dla ekipy Radia Lubelskiego,   zaś w festiwalowej gazecie „Burczybas” znalazły się (przesłane na kilka dni przed festiwalem) mini informacje o wszystkich reprezentantach wielokulturowej Suwalszczyzny i ich festiwalowym repertuarze.

Zestaw wydawnictw kazimierskiego festiwalu 2016.

Zestaw wydawnictw kazimierskiego festiwalu 2016.

Jurorzy 50 Kazimierskiego Festiwalu umieścili w swym protokole następujący apel:

(…) Głównym celem Festiwalu jest ochrona tradycyjnego repertuaru oraz tradycyjnego sposobu muzykowania i śpiewu, co jest zgodne z ratyfikowaną przez Polskę Konwencją UNESCO 2003 w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. (…)

Tradycja ludowego śpiewu i muzykowania jest cenną i istotną częścią polskiego, niematerialnego dziedzictwa kulturowego, która to część nie może zostać zaprzepaszczona w nowych warunkach cywilizacyjnych. Stanowi ona bowiem o tożsamości lokalnej, regionalnej i narodowej.

Komisja z pełnym przekonaniem stwierdza, że Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą powinien być traktowany jako realizacja postulatów zawartych w Konwencji UNESCO z 2003 roku „O ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego”, ratyfikowanej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w grudniu 2010 roku i ustawowo przyjętej przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w roku 2011. Zatem instytucja, jaką jest Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych powinna zostać wpisana na „listę dobrych praktyk” przewidzianą przez tę Konwencję (…).

 

Komisja z uznaniem podkreśla starania wykonawców o zachowanie w swoich prezentacjach autentycznego języka regionalnego oraz regionalnych strojów. Z aprobatą stwierdza większą dbałość wykonawców o stronę tekstową prezentowanych utworów, co pozwala uwydatnić zawarte w tekstach treściowe przesłania.

 

W protokole jurorzy umieścili również następujący apel do samorządów:

(…) Jury nieustannie apeluje do władz samorządowych wszystkich szczebli, aby w dalszym ciągu wspierały artystów ze swoich obszarów administracyjnych. Ich działalność jest przecież sposobem promocji lokalnej kultury oraz własnych regionów na forum ogólnopolskim.

Komisja z uznaniem dostrzega obecność w Kazimierzu, razem z wykonawcami, przedstawicieli władz samorządowych różnych szczebli. Dla artystów ludowych jest to znakomite wsparcie i dowód uznania ich talentu oraz osiągnięć artystycznych.

 

Tegoroczny jubileuszowy festiwal odbył się pod honorowym patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy; w skład 19-osobowego Komitetu Honorowego wchodził m. in. Józef Murawski (kierownik zespołu „Pogranicze” z Szypliszk) oraz prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Twórców Ludowych Waldemar Majcher z Olsztyna.

W bieżącym roku jako konferansjer po raz siódmy w Kazimierzu funkcjonowała Anna Adamowicz spod Wilna, prowadząca od kilku lat Jarmarki Folkloru w Suwałkach (i do niedawna w Węgorzewie), a od 16 lat — Festiwale Kultury Kresowej w Mrągowie.

 

 

Ekipa z województwa warmińsko- mazurskiego zdobyła następujące laury:

W kategorii solistów- instrumentalistów:

– drugą nagrodę zdobył cymbalista wileński z Barczewa Mieczysław Dziemidowicz (64 lata), wzorujący się na repertuarze swego ojca Piotra (1902-1970)

W kategorii zespołów śpiewaczych:

– trzecią nagrodę otrzymał (obchodzący w br. 30 – lecie swego istnienia) zespół śpiewaczy „Orzyszanki” z Orzysza – którego członkinie kontynuują repertuar ze swych stron rodzimych (z północno- zachodniego Podlasia: powiaty Kolno, Knyszyn i Mońki). Zespół „Orzyszanki” jest członkiem zbiorowym Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

 

W kategorii „Mistrz- Uczeń”:

-nagrodę pierwszego stopnia otrzymała kapela mistrza Pawła Grupkajtysa z młodzieżową kapelą cymbałową „Maleczewiacy” z Nowej Wsi Ełckiej.

35-letni Paweł Grupkajtys, wielokrotny laureat kilku konkursów ogólnopolskich (w tym kilkukrotnie festiwali kazimierskich) w 2016r. realizuje stypendium twórcze Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, polegające na nauczaniu lokalnej młodzieży (głównie na terenie powiatów: ełckiego, giżyckiego i lidzbarskiego) tradycyjnego muzykowania na cymbałach wileńskich.

 

W nowej kategorii folkloru rekonstruowanego  „Folklor — kontynuacja” (dającą szansę uczestnictwa w kazimierskim festiwalu miłośnikom kultury ludowej, którzy aktywnie przyswoili sobie lokalną tradycję kulturową bez bezpośredniego przekazu):

drugą nagrodę zdobyła pięcioosobowa kapela „Trzy czwarte” z Ełku (liderem jest 20-letni cymbalista Jakub Karpuk, laureat kilku ogólnopolskich festiwali folklorystycznych, z kazimierskim na czele).

 

Wszyscy reprezentanci Mazur (w tym zespół śpiewaczy „Zielona Dąbrowa” z Nowej Wsi Ełckiej, który z powodu ogromnej konkurencji w swojej kategorii nie znalazł się z gronie laureatów, a także debiutanci tegorocznego festiwalu: kapela „Mieciu graj” z Piecek k. Mrągowa i 10- letnia Natalka Warakomska z Dubeninek pow. Gołdap)  dokonali w Kazimierzu archiwalnych nagrań dla Narodowej Fonoteki Folkloru Polskiego Radia,   zaś w festiwalowej gazecie „Burczybas” znalazły się (przesłane na kilka dni przed festiwalem) mini informacje o wszystkich reprezentantach województwa warmińsko- mazurskiego i ich festiwalowym repertuarze.

Top