Zespoły folklorystyczne regionu

Zespoły folklorystyczne z terenów wiejskich wszystkich powiatów Suwalszczyzny ukazują słuchaczom uchronione od zapomnienia, różniące się obrzędy, gwary, charakter pieśni, tańce; wyraźnie odmienny jest strój ludowy. Wiele zespołów ze wszystkich powiatów Suwalszczyzny — wielokulturowego regionu — kultywuje własne, bardzo różne tradycje muzyczne, przede wszystkim wokalne. Większość tych zespołów ma pieśni swego repertuaru zarejestrowane przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia, głównie podczas udziału w kolejnych edycjach Ogólnopolskich Festiwali Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. Wybór spośród tych nagrań ukazał się w ramach serii „Muzyka źródeł”, na 9. z kolei kompakcie zatytułowanym „Suwalskie, Podlasie”. Kilka spośród tych zespołów nagrało własne kompakty.

Znacząco zróżnicowane są korzenie kulturowe zespołów z powiatu augustowskiego. „Modry Len” z Nowinki – podobnie jak zespoły z Suwalszczyzny centralnej – jest kontynuatorem tradycji północnomazowieckiej. Wyraźnie odrębną tradycję (gwarę, obrzędy, pieśni, strój itp.) prezentuje zespół „Lipsk” z Lipska nad Biebrzą: tradycję pogranicza polsko-czarnoruskiego. Szczególnym zaś wyjątkiem na mapie kulturowej Polski jest zespół staroobrzędowców „Riabina” z Gabowych Grądów koło Augustowa.

Grupy folklorystyczne z północnych obszarów powiatu sejneńskiego (szczególnie z gmin Puńsk i Sejny)  to zespoły etnicznie litewskie. Co ciekawe, na tym obszarze przebiega granica dwóch litewskich regionów kulturowych. Gmina Sejny oraz wschodnia część puńskiej przynależą do litewskiego regionu Dzukija, natomiast wokół Puńska tradycja Dzukiji sąsiaduje z tradycją innego litewskiego regionu kulturowego – Sudūvy (zwanej też Suvalkiją).

Po 1945 r część ludności z Suwalszczyzny migrowała na nieodległe tereny byłych Prus Wschodnich, czyli na Mazury. Wśród wykonawców wiarygodnie prezentujących repertuar z Suwalszczyzny należy wymienić kilka zespołów folklorystycznych i solistów śpiewaków, w tym zespół „Rominczanie” z Dubeninek (powiat Gołdap) i zespół regionalny „Prząśniczki” z Kowal Oleckich (powiat Olecko).

 

Nagrania pieśni wybitnych śpiewaczek powiatu suwalskiego (w tym teksty):

  • Anna Andruszkiewicz
    – śpiewaczka ludowa z Wiżajn (północna Suwalszczyzna)
  • Stanisława Czuper
    – śpiewaczka ludowa ze wsi Wysokie w gminie Raczki, (powiat Suwałki); centralna Suwalszczyzna
  • Helena Napierała
    – śpiewaczka ludowa ze wsi Stary Folwark w gminie Suwałki; centralna Suwalszczyzna
  • Eugenia Zaśkiewicz
    – śpiewaczka ludowa z Przerośli (północna Suwalszczyzna)
  • Krystyna Rowińska
    – śpiewaczka ludowa z Nowinki (południowa Suwalszczyzna, nagranie 2021)

Duet Mistrz-Uczeń, powstały w 2018 roku. Helena Napierała (ur. 1929) i Małgorzata Makowska (ur. 1983)

Wybrane pieśni i muzyka Suwalszczyzny pochodząca z różnych (często niedostępnych) archiwów, a wykonana współcześnie przez Małgorzatę Makowską i udostępnione w roku pandemii 2020.

„Mam jeszcze coś do zaśpiewania…” – najnowsze rejestracje Heleny Napierały, z 2020 roku:

„Ostatnia podróż…” – rejestracja pieśni pogrzebowych w wyk. Krystyny Rowińskiej, z 2022 roku:

„Raz zaśpiewa, raz opowie” – rejestracja pieśni Heleny Napierały i jej wspomnień czasów wojny, z 2022 roku:

Top