Ku koronie tańców polskich

Wiele dobrego uczynił Zespół Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna” dla naszej prowincji, wypełniając powinność ukazywania współmieszkańcom historii lokalnej za pomocą tańca. I tak od 2010 roku poczynając, Zespół zaprezentował tańce:

– w szlacheckim kontuszu — Polski epoki napoleońskiej, na motywach epopei Adami Mickiewicza Pan Tadeusz (widowisko „Kochajmy się”)

– w surducie i tkanych spódnicach — wielokulturowej Suwalszczyzny przełomu XIX i XX wieku, na bazie naszych własnych dawnych tańców i zabaw (widowisko „W podsuwalskiej oberży”)

– we frakach i balowych sukniach — ziemiańskich elit gubernialnych Suwałk sprzed I wojny światowej, na podstawie mód tanecznych, właściwych naszemu i innym miastom tej rangi w całej Europie (widowisko „Bal w Resursie Obywatelskiej 1914 r.”).

To na pewno nie koniec poszukiwań i prezentacji naszej własnej lokalnej tożsamości. Teraz jednak nadszedł wreszcie czas, kiedy Zespół zaprezentuje

polskie tańce narodowe.

Narodowe Święto Niepodległości uczcimy najnowszym programem Zespołu Pieśni i Tańca Suwalszczyzna, którego tancerze zaprezentują kanon polskich tańców narodowych. Na scenie wystąpią też solistki z pieśniami patriotycznymi XVIII i XIX wieku oraz chór PRIMO pod dyrekcją Ignacego Ołowia.

Koncert odbędzie się 11 listopada 2017 roku w Sali im. Andrzeja Wajdy w Suwałkach.
Koncert galowy: godz. 19.00. Koncert dodatkowy dla mieszkańców, którzy nie zdążyli kupić biletów na wieczór: godz 16.00

A oto, jak tańcem narodowym można manifestować patriotyzm w dniu naszego narodowego święta: Jan Kochanowski w pieśni „O dobrej sławie” (Pieśń XIX ks. II) porusza problem powinności obywatela wobec własnej ojczyzny. Twierdzi w niej, że „o miłości do ojczyzny świadczy nie tylko męstwo okazane na polu bitwy, ale również wykorzystanie innych talentów darowanych przez Boga: inteligencji, nieugiętości charakteru czy daru pięknej wymowy.”

„Służymy poczciwej sławie, a jako kto może,
niech ku pożytku dobra wspólnego pomoże”.

***

„Komu dowcipu równo z wymową dostaje,
niech szczepi między ludźmi dobre obyczaje;
niechaj czyni porządek, rozterkom zabiega,
praw ojczystych i pięknej swobody przestrzega…”

Patriotyzm ówczesny wyrażał się nie tylko orężem, ale również troską o ochronę spokojnego lokalnego bytowania w rodzimych okolicach, jak w wykonywanej w tym spektaklu „Pieśni Wieczornej” Stanisława Moniuszki, gdy żniwiarze (w tym szlachta) wracali do tchnącego spokojem rodzimego miejsca:

„gdzie nasza chatka,
gdzie stara matka
krząta się wkoło wieczerzy”.

Suwalszczyzna aż do końca XVIII w. (w ramach Rzeczpospolitej Obojga Narodów) była częścią  Wielkiego Księstwa Litewskiego – należała do powiatu grodzieńskiego w województwie trockim. W Rzeczpospolitej (upokorzonej I rozbiorem) reformatorzy postanowili szukać szans naprawy państwa nie tylko w oświeceniu publicznym, ale też odwołać się do wcześniejszych chwalebnych tradycji. Między innymi w 1776 r. uchwalono ustawę o „Mundurach Obywatelskich” wywiedzionych z XVII -wiecznych kontuszy, o odmiennych i rozpoznawalnych dla każdego województwa wzorach. W tychże kontuszach posłowie winni reprezentować na sejmie Rzeczpospolitej ziemie, z których zostali posłani.

Sympatycy i towarzysze Zespołu słusznie spodziewają się, że także i tańce narodowe będą ukazane przez pryzmat lokalnej historii. Nowy program jest pewnego rodzaju zwieńczeniem pracy zespołu nad lokalną odrębnością kulturową na tle kultury polskiej. W nadchodzącym koncercie zaprezentujemy kilka odtworzonych kontuszy właściwych dla województwa trockiego (którego wówczas częścią była Suwalszczyzna). W tychże kontuszach „nasi” posłowie reprezentowali swe okręgi również podczas Sejmu Wielkiego, zakończonego uchwaleniem Konstytucji 3 Maja.

W owym czasie zagrożenia I Rzeczypospolitej – dla podbudowania rzeczywistej wspólnej tożsamości państwowej przenikały na dwory także tańce różnych ziem I Rzeczypospolitej: nie tylko szlacheckie polonez i mazur, ale także inne o ówczesnym chłopskim rodowodzie z terenu Korony: kujawiak, oberek czy krakowiak. Nazwane później tańcami narodowymi, również umacniały poczucie wspólnoty kulturowej Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

Nadchodzący koncert (11.11. 2017) ukazuje pierwszą wersję przygotowywanego spektaklu, który rozbudowywany będzie w następnych kwartałach 2018 r. W spektaklu tym zamierzamy przybliżyć obraz kultury tych ziem od II połowy XVIII wieku do pierwszej dziesięcioleci wieku XIX, gdy wielce oświeconymi gospodarzami z tych ziem byli tacy właściciele- reformatorzy, jak Ludwik Michał Pac czy Michał Brzostowski (których nazwy noszą także suwalskie ulice).       

Prezentowane tańce, jak też ich odmiany oraz pieśni patriotyczne zostaną ukazane przez wszystkie grupy taneczne zespołu, czyli: Filary – grupę koncertową, Patronów – zacnych obywateli Suwałk i Suwalszczyzny z dumą kultywujących lokalne tradycje, Dinozaury – tancerzy z pierwszych składów i Dzieci Suwalszczyzny – najmłodszych artystów. Na scenie zobaczymy i usłyszymy nasze solistki: Justynę Ołów i Natalię Ołów oraz chór Primo pod dyrekcją Ignacego Ołowia z pieśniami takimi jak „Jeszcze jeden mazur dzisiaj”, czy „Oj, nasi jadą”.

Koncert jest wprowadzeniem do obchodów Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018, ustanowionego przez Komisję Europejską, promującego m.in. własną tożsamość narodową i regionalną w wiarygodnym kulturowo kształcie.

Wykonawcy koncertu:

Kapela Zespołu Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna”

Grupy reprezentacyjne Zespołu Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna”:

• FILARY
• Patroni
• Dinozaury
• Dzieci Suwalszczyzny

oraz

Chór PRIMO pod dyrekcją Ignacego Ołowia z akompaniatorką Karoliną Zwiewką

solistki
Justyna Ołów i Natalia Ołów

 

Koncert przygotowali:

Kierownik artystyczny
Małgorzata Wojdełko

Autor choreografii tańców narodowych
Jarosław Wojciechowski

Choreograf Dzieci Suwalszczyzny i pedagog baletu
Kinga Kobiela

Kierownik kapeli i aranżer
Krzysztof Krzesicki

Chórmistrz
Ignacy Ołów

Reżyseria świateł
Grzegorz Świerzbin

Uzupełnienie kostiumów narodowych według ekspertyzy kostiumologa Jadwigi Koszutskiej wykonała
Anastazja Kuźniecow

***

A teraz dla ciekawych — tradycyjna porcja wiedzy o tym, co zobaczą. Kanon polskich tańców narodowych tworzą: polonez, mazur, kujawiak, oberek i krakowiak. Poniżej podstawowe informacje o tańcach narodowych, które powstały już wcześniej na naszej stronie — tańce narodowe,

a w środku:

• polonez
• mazur
• krakowiak (nie ma jeszcze odnośnika, bo premiera to będzie absolutna, choć nie jedyna)
• oberek narodowy
• kujawiak

 

Dalej polecamy informacje niezbędne nie tylko dla mieszkańców, ale także dla tancerzy – by rozumieli, jak prezentować dumę narodową, gdzie nasze korzenie w historii. O Sarmacji, Sarmatach, polskim stroju narodowym — warto poczytać na stronie Trzecia Sarmacja.

Bo nie dość tańczyć, nie dość przyodziać się w strój i nosić go jak maskę, kostium do przebierania. Warto rozumieć. Zaczytajcie się!